De kwaliteit van de relatie met jezelf is bepalend voor de kwaliteit van je relaties met anderen. Daar waar je jezelf bent kwijt geraakt, kun je ook de ander niet ontmoeten.
Hoe komt het dat je jezelf zo makkelijk kwijt raakt?
Daar vertel ik je meer over in deze inspiratieblog.
Het begint al in je kinderjaren. De omstandigheden waarin je opgroeit bepalen in grote mate de manier waarop je later in je volwassen leven verbonden bent met jezelf.
Jezelf kwijtraken – hoe het begint
Stel dat je bent opgegroeid in een omgeving waarin de sfeer vaak heel gespannen was, bijvoorbeeld omdat je ouders regelmatig ruzie maakten. Als kind probeer je jezelf zo goed mogelijk staande te houden, bijvoorbeeld door zo min mogelijk negatieve aandacht naar je toe te trekken en lief te zijn, omdat je nog meer ruzie wilt voorkomen.
Of stel dat een van je ouders gedurende een bepaalde periode of misschien zelfs structureel zorgbehoevend is geweest. Zo heb ik bijvoorbeeld een cliënt begeleidt wiens moeder doof was. Hij was enig kind en moest al vroeg het woord voeren en ‘vertalen’ richting huisarts, school en andere instanties. Zo raakte hij al op jonge leeftijd betrokken bij zaken die eigenlijk nog niet bij een kind horen te liggen. Deze omstandigheden maakten dat hij al vroeg volwassen werd.
Ook situaties van rouw en verlies (bijvoorbeeld na het overlijden van een geliefd persoon, een echtscheiding, verlies van werk) kunnen ertoe leiden dat ouders minder beschikbaar zijn voor hun kinderen. De oorspronkelijke balans in het gezin raakt verstoord en het is een hele uitdaging om een nieuwe balans te vinden. Als het de ouders niet lukt om naast hun eigen emotionele struggles ook aandacht op te brengen voor de emotionele behoeften van de kinderen, zijn kinderen vaak geneigd om hun emotionele behoeften zelf ook weg te stoppen.
Focus op overleven
Als kind leer jij je afstemmen op wat de situatie van je vraagt. Dat gaat vaak ten koste van je eigen kindbehoeften. Die cijfer je weg om de lieve vrede te bewaren, om je ouders niet tot last te zijn (want ze hebben het al moeilijk genoeg) of omdat je daar al zo vaak op bent afgewezen dat je ondertussen zelf bent gaan geloven, dat er iets mis is met je en jij je eigen gevoelens maar beter kunt wegstoppen.
Zo worden het bewaren van de lieve vrede (of conflicten vermijden), ontwikkelen van een sterk aanpassingsvermogen en wegstoppen van je gevoelens, overlevingsmechanismen die je moeten behoeden voor nog meer spanning en pijn.
Voor het kind dat je ooit bent geweest waren deze overlevingsmechanismen noodzakelijk en helpend. Je had immers te dealen met situaties die je ouders voor je creëerden en waar je niet veel invloed op kon uitoefenen.
Innerlijk gespleten
Dat je als kind je emotionele behoeften opzij moet schuiven, is een pure vorm van zelfbescherming. Zolang dat maar voor een korte periode nodig is, hoeft dat ook geen blijvende schade te veroorzaken, sterker nog het kan zelfs je weerbaarheid vergroten. Maar stel dat een kind zijn behoeften structureel opzij schuift, dan leert het nooit woorden geven aan zijn innerlijke belevingswereld en leert het nooit om zijn gevoelens te (ver)dragen. Dat leidt ertoe dat je ook als volwassene essentiële delen van je gevoelswereld verborgen houdt – niet alleen voor anderen maar ook voor jezelf.
Zolang je als volwassen persoon vasthoudt aan je overlevingsmechanismen, blijf je in de ontkenning en raak je steeds verder verwijderd van jezelf.
Op een gegeven moment knaagt dat van binnen. Je voelt je gespleten. Enerzijds heb je vanuit je overleving prachtige kwaliteiten ontwikkeld, die je heel ver kunnen brengen en waarvoor je waarschijnlijk zelfs veel waardering krijgt. Maar anderzijds voelt het alsof je jezelf tekort doet. Er zit een leegte vanbinnen. Je voelt dat je jezelf kwijt bent. Dat is een teken dat de diep verborgen gevoelskant uit de schaduw wil treden. Ze wil gezien en erkend worden.
Terug naar jezelf
Neem dit teken serieus en loop er niet langer weg voor jezelf. Je verdient het om gezien en gehoord te worden. Nu je volwassen bent, ben je niet meer afhankelijk van situaties die anderen voor je creëren. Het wordt tijd om zelf de regie te pakken en de weg terug te vinden naar jezelf.
Hoe je verbinding maakt met jezelf ontdek je in deze blog. Je vindt daar ook een link naar een gratis beschikbaar audiobestand met een waardevolle oefening hiervoor.