Stressklachten? Zo voorkom je een burn-out
Stress als sluipmoordenaar – het klinkt nogal dramatisch. Maar kamp je met de ernstige gevolgen van te lang genegeerde stresssymptomen, dan begrijp je die uitspraak meteen. Zo kon een cliënt van mij in haar ergste fase tijdens een burn-out niet eens meer de trap oplopen. Zij had er simpelweg geen energie meer voor. Gedurende twee maanden klom zij alleen maar zittend tree voor tree omhoog. Boven aangekomen was zij volledig uitgeput. ‘Had ik maar eerder naar mijn lichaam geluisterd.’
De weg naar herstel is lang als je zo ver over je grenzen heen bent gegaan.
Nu met de kinderen thuis, het werken op afstand, weinig sociale contacten en alles in de lockdown, is het voor ons allemaal een hele uitdaging om alle ballen in de lucht te houden en overeind te blijven. Stressklachten liggen op de loer.
Stressklachten – je accu loopt leeg
Als je heel gedreven bent en veel verantwoordelijkheid voelt, ga je niet zomaar rustiger aandoen. Bovendien wil je niemand teleurstellen. Al merk je op dat je sneller moe bent of prikkelbaar, je wilskracht is sterk. Iedereen heeft het tegenwoordig moeilijk, dus niet zeuren en doorgaan. Straks komen er wel weer rustigere tijden.
Waak ervoor dat jij je stressklachten niet bagatelliseert.
Al denk je dat je het nu nog aankunt, realiseer je dat je niet eindeloos kunt doorgaan. Ook jouw accu zal geregeld moeten worden opgeladen, wil je goed blijven functioneren. En als je tijdig luistert naar je stressklachten en geregeld oplaadmomentjes pakt, dan krijg je er iets waardevols voor terug, namelijk meer energie, meer ontspanning en meer plezier.
Stresssignalen
Als je over je grenzen heen gaat, dreig jij je evenwicht te verliezen. Om dat te voorkomen waarschuwt je systeem je al in een vroeg stadium via allerlei signalen:
⇒ fysieke signalen zoals hoofdpijn, buikpijn, spanning in nek en schouders, slecht slapen;
⇒ emotionele signalen zoals sneller verdrietig of boos worden en heftiger reageren op allerlei omgevingsprikkels;
⇒ mentale signalen zoals onrust in je hoofd, gebrek aan concentratie en vergeetachtigheid.
Op een gegeven moment dringen deze signalen tot je bewustzijn door. Je beseft bijvoorbeeld dat je niet meer goed slaapt, prikkelbaarder bent, je uitgeput voelt, minder plezier ervaart, niet meer zoveel zin in seks hebt of veel piekert.
Deze signalen geven aan dat je uit balans bent.
Herken je fysieke waarschuwingssignalen
- Welke onprettige lichaamssensaties ervaar je? Omschrijf wat je precies ervaart.
- Wat gaat er verder door je heen? Welke emoties ervaar je?
- Voel je weerstand tegen sommige lichaamssensaties? Ben je geneigd afleiding te zoeken? Wat voor afleiding dan?
Neem het allemaal waar vanuit een positie als nieuwsgierige observator, vol acceptatie en zonder oordeel. Accepteer daarbij ook – voor zover van toepassing – je neiging om afleiding te zoeken als je iets onprettigs voelt zonder dat je daaraan toegeeft.
Omarm je waarschuwingssignalen
Vertrouw erop dat je systeem je wil beschermen voor overbelasting. De signalen zijn niet bedoeld om je te pesten, maar om je te helpen. Ze nodigen je uit een pas op de plaats te doen. In het begin zal het onwennig zijn om je waarschuwingssignalen te observeren, zeker als je gewend bent om snel afleiding te zoeken als iets onprettig voelt. Maar vertrouw erop dat die signalen boodschappers zijn met de beste bedoelingen. Ze willen je stimuleren om beter voor jezelf te zorgen. Wees er ontvankelijk voor en luister er aandachtig naar.
Stressklachten verminderen
Om een gezonde balans te herstellen is het belangrijk dat jij je stressklachten vermindert. Dat kun je doen door je energiebronnen te versterken, je energievreters te verminderen en regelmatig momenten van rust en ontspanning in te plannen.
4 tips om je energiebronnen te versterken
- Maak tijd voor een creatieve hobby die je thuis kunt uitoefenen in je eentje of samen met een huisgenoot – net waar je meer behoefte aan hebt.
- Ga na welke taken op je werk je veel energie en voldoening geven en zoek uit of je die kunt uitbreiden.
- Plan in je agenda een plezierige activiteit zoals een wekelijkse online fitness- of yogales. En ook al lukt binnenshuis niet alles zoals je graag zou willen, er kan vaak meer dan je denkt. Zo is dansen in je woonkamer ook leuk!
- Houd contact met mensen waar je graag mee samen bent. Al heb je het na alle online meetings wel gehad met staren naar een scherm, ouderwets bellen of samen wandelen kan ook.
4 tips om je energievreters te verminderen
- Zet je mobiel op vaste momenten uit.
- Maak thuis of op het werk concrete afspraken over de taakverdeling. Zeker nu de kinderen thuis zijn en we veel thuis werken is dit heel belangrijk.
- Houd een agenda bij en organiseer je taken. Dat geeft rust en ruimte in je hoofd en je hoeft niet bang te zijn belangrijke dingen te vergeten.
- Spreek je vaker uit. Vaak zijn spanningen gebaseerd op misverstanden in relaties. Die spanningen vreten energie. Een open gesprek kan heel bevrijdend zijn.
3 tips voor meer rust en ontspanning
- Mediteer regelmatig. Er zijn veel apps beschikbaar met mooie meditaties. Ik kan je Meditation Moments of Insight Timer aanbevelen.
- Zoek de natuur op en ga lekker wandelen. Leuk weetje: Dankzij positief bewezen effect op welbevinden wordt wandelen steeds vaker voorgeschreven door huisartsen.
- Trek je af en toe even terug en doe iets dat je ontspant, zoals rustgevende muziek luisteren, in bad liggen of gewoon met een kopje thee op de bak niets doen.
Wil je in de comments delen wat jou helpt om een gezonde balans vast te houden? Zo inspireren we elkaar.
P.S. Heb je het gevoel dat je aan het overleven bent in plaats van aan het leven en is je energie bijna opgebrand?
Jij bent niet de enige! Meer dan een miljoen mensen in Nederland heeft last van stressgerelateerde klachten. Het leidt tot veel en langdurig ziekteverzuim en steeds meer mensen vertonen burnout symptomen. Hoewel mensen in hun achterhoofd weten dat ze teveel van zichzelf vragen, blijven ze toch te lang doorgaan.
Mijn boek Leef Voluit is een praktische gids die je de weg wijst om weer de regie over je eigen leven te pakken.
Met herkenbare voorbeelden, gemakkelijk toepasbare oefeningen en toegang tot gratis audiobestanden met ontspannningsoefeningen.
Kijk hier voor meer informatie.
